Mannetje
Ergens loopt een vervelend mannetje rond. Dat mannetje was al een vervelend mannetje toen hij op school zat, zeggen klasgenoten. Vervelende mannetjes voelen zwakke plekken goed aan. Dus zo’n mannetje ziet later als hij groot is, de zwakke plekken van mens en maatschappij. En vooral hoe mannetje daar misbruik van moet maken. Voor zijn eigen lol.
De politiek is dan een prima plek voor zo’n mannetje. Mannetje voelt onvrede aan, mannetje heeft natuurlijk geen oplossing, alleen behoefte aan aandacht. Mannetje wil ook graag, net als vroeger, de lachers op zijn hand, dus mannetje zegt iets lulligs over een groep. En daarna over de mensen die daar verontwaardigd op reageren. En hij doet net of hij een gewone Nederlander is, wat dat ook moge zijn. Mannetje doet net of hij luistert naar gewone mensen, maar gewone mensen luisteren naar mannetje. Soms vinden ze wat hij zegt wel een beetje ver gaan, maar hij zegt het tenminste. Hij luistert tenminste. Maar mannetje luistert helemaal niet, zíj luisteren. Arme mensen.
Zo werkt populisme.
22 november 2023.
Het is het mannetje gelukt om 23 % van de stemmen te halen. Dat is veel voor een ondemocratische partij met een programma dat tegen de grondwet in gaat. Maar mannetje doet net of hij 100% heeft. Mannetje gaat nu Nederland aan de Nederlanders teruggeven. Huh? Gaat dit over migranten? Jazeker.
Nou sorry hoor, maar als ik zulke taal hoor uit de mond van een mannetje wiens voorouders toch echt migrant waren en dat mannetje is getrouwd met een vrouw die dat ook is, wat ik allemaal prima vind, maar dan denk ik toch dat mannetje even naar het begrip Nederlanderschap moet kijken.
Ik hoef Nederland trouwens helemaal niet terug, want het is mij niet afgepakt. Zelfs niet door mannetje. Al kreeg ik eerlijk gezegd woensdagavond wel zélf even migratieneigingen … Maar vervelende mannetjes en rot weer heb je overal.
Mannetje was ten behoeve van zijn campagne milder geworden, zei hij. Je moet maar durven: je eigen 18 jaar oude hatelijke en rechtsstatelijk onmogelijke programmapunten mild noemen, die loslaten en dat dan milder noemen en denken dat je mag regeren. Tuurlijk joh, geen probleem!
Dat het ‘t mannetje op 22 november gelukt is 23% van de kiezers tegen andere kiezers op te zetten, komt natuurlijk ergens door. Duiders vallen over elkaar heen met adviezen: zelfreflectie hier, zelfreflectie daar, beter verhaal hier, beter verhaal daar. Allemaal waar.
Nou, ik dan ook maar: hoe nemen we populisten de wind uit de zeilen? Komt ie: burgerberaad hier, burgerberaad daar. Daar leren we -met gespreksregels- naar elkáár te luisteren in plaats van naar het vervelende mannetje. Want heus, ook bij die 23% zitten burgers die redelijk kunnen nadenken, als ze de kans maar krijgen. Vervelend mannetje is gevaarlijk, maar zíj niet. Probéér het nou eens.
Vooralsnog zitten we met een gehavende parlementaire democratie. Iedereen die met mannetje wil regeren moet ‘over zijn schaduw heen stappen’, zei hij meteen. Ik hoorde mensen het hem al nazeggen, we zijn nogal bevattelijk. Thuis heb ik dan ook gezegd dat als ik begin te wauwelen over schaduwen en stappen, ze de dokter moeten bellen.
Want nee, mannetje, niks schaduw.
Wij willen niet over de rechtsstaat heen stappen.