2025

Middelpunt

Middelpunt

Maaike de Rijk

Middelpunt

Ik weet nog hoe ik me voelde, toen ik rond 1980 mijn lidmaatschap van de PvdA opzegde: boos en verdrietig. Het was immers de partij van mijn ouders, die beiden politieke bestuurders waren geweest. Dus ik snap misschien een beetje hoe Gerdi Verbeet zich nu voelt. Al kan ik me niet herinneren of ik voelde dat de partij zich “van mij had verwijderd”. Een partij is dynamisch en dat hoort ook zo. Ik verliet hem destijds overigens omdat ik het een hiërarchisch, door een paar partijtijgers gedomineerd log bolwerk vond.

Ik was nooit een middelpunt in de partij, ook later niet, toen ik weer lid werd. Dat was de bemanning van Gerdi’s Rood Vooruit wel. Klachten over een gebrekkige ledendemocratie heb ik tijdens het bewind van de kameraden van hun kant nooit gehoord, trouwens. Misschien kwamen ze er nou zelf ook achter hoe het is om een minderheidsstandpunt in te nemen. Niet getreurd, want Rood Vooruit wist de weg naar de media erg goed te vinden. Daar werd met name aanstaande fusiepartner GroenLinks lekker zwart gemaakt. De rode makkers hebben zich zo bij sommigen niet populair gemaakt en dat merk je op zo’n congres. Nou is boegeroep verkeerd. Maar de Gerdi-fans lieten zich ook niet onbetuigd en er werd door het presidium wel degelijk wat van gezegd. De grootste ordeverstoring kwam trouwens van een Rood Vooruit-aanhangster in de zaal die -zonder microfoon dus onverstaanbaar- maar bleef schreeuwen.

De motie Piri over een heikel onderwerp, het hardvochtige oorlogsbeleid van Israël, en het tumult daarover kwamen als geroepen om het naderende afscheid een dramatisch tintje te geven: de vermeend links-radicale populistische elementen van GroenLinks kregen natuurlijk weer de schuld. Alsof het in de PvdA niet al langer een teer onderwerp was. Alsof er niet tot tweemaal toe minstens honderdduizend anonieme Nederlanders van alle gezindten de straat op waren gegaan.

Gerdi Verbeet is in hetzelfde jaar als ik van de productieband gerold. Ik weet wat het is om ouder te worden. Je neemt afscheid en moet dingen loslaten. Dat kost mij in stilte ook wel eens een traantje. Maar laat het daarbij, Gerdi, en zoek daarna niet wéér de media op, tegelijk met je ontslagbrief aan het partijbestuur met een cc aan NRC. Of was het andersom?

Bevoorrechte mensen klagen over onrecht als ze een keer met gelijke behandeling worden geconfronteerd.

Als je als senior met alle egards wil worden behandeld, moet je niet zelf mensen zwart maken.

 

 

Afbeelding van PublicDomainPictures via Pixabay

Politieke partijen en zo

Maaike de Rijk

Politieke partijen en zo.

Dat ik me nog eens zorgen zou maken over de VVD!

Yesilgöz is bezig, meer nog dan Rutte destijds, het liberalisme de nek om te draaien.Het is niet zozeer dat ik me zorgen maak over het voortbestaan van de VVD als partij, maar over het voortbestaan van liberalisme. Deze oude pijler in onze democratie wordt zo vervangen door arrogant en elitair populisme.

Er gaan naar verluidt binnen de VVD wel stemmen op tegen de koers en het leiderschap van Yesilgöz. Natuurlijk is er moed vereist om in deze tijd een leider met een vlotte omwegbabbel te wippen. Ik acht haar nog in staat om eventueel zetelverlies recht te breien als feitelijke winst.

Ik zou de VVD echter een Bontenbal gunnen. Het CDA is net als de VVD mijn politieke keuze niet, maar ik zie het tegendeel van een onbetrouwbare gladjanus, transparant als hij bijvoorbeeld is over twijfel en morele dilemma’s.

Daarentegen gaat Yesilgöz politieke debatten op inhoud nooit aan, elk woord staat slechts in dienst van de volgende opiniepeiling. Wilders moet er stilletjes gek van worden dat iemand hem zó schaamteloos imiteert: lekker liegen over de ‘radicale’ elementen in GroenLinks die ervoor zouden zorgen dat kiezers door de fusie weggejaagd worden. Nou, áls ze al weggaan, is het omdat ze opgestookt worden. Zo werkt populisme namelijk.

Dat framen van mijn GroenLinks doen de Rood Vooruit-kameraden uit mijn PvdA ook, tot mijn verontwaardiging. Het is dat het maar een klein sneu clubje is met zelf een weinig glorieus sociaaldemocratisch verleden. Ze slaan in de partijdemocratie geen deuk in een pakje boter, en  je zou toch mogen verwachten dat ze zichzelf eens op het grijzende koppie zouden krabben als je dezelfde taal gaat uitslaan als Yesilgöz en Wilders.

Mijn eigen koppie wordt ook steeds grijzer, maar ik vind dat de jonkies van RoodGroen het goed doen: nu doorpakken en online stemmen over de fusie. De uitslag was echt niet anders geweest als er op het congres van 21 juni of nog pakweg een jaar of twee over vergaderd was. Dat is jammer voor de minderheid, maar zo werkt de partijdemocratie nou eenmaal.

Ik schat de waarde van een live-congres op waarde, hoor: niks gaat er boven een evenement waar mensen elkaar formeel en informeel spreken. Daar is nu op 21 juni meer tijd voor, omdat 12 juni officieel al bekrachtigd is wat iedereen al wist: slechts een kleine minderheid is tegen een fusie van GroenLinks-PvdA. Aandacht voor hun sputterende stem inclusief dreigementen is er voldoende geweest, vooral in de media. Dat hoef ik op een congres echt niet nog eens te horen. Aan een eventuele sociaaldemocratische splinterpartij heeft een kleine minderheid van de leden misschien behoefte. Van de kiezers weet ik dat niet, maar de geschiedenis leert dat splinters niet uitgroeien tot vruchtbare bomen. Dus bespaar je de moeite, Rood Vooruit.

 

 

Afbeelding van Clker-Free-Vector-Images via Pixabay

 

 

Chaos en Vrede

Maaike de Rijk

Chaos en Vrede

 

Ik keek rechtsboven in de hoek of ik al naar mijn afspraak moest. Maar mijn papieren logboek werkt zo niet.

Ik bedacht dat dit misschien het moment was om mijn gedachten weer eens aan het toetsenbord toe te vertrouwen. Dan neem ik als onderwerp niet mezelf, maar gewoon weer de wereld.

Na ruim een jaar logboek schrijven, omgaan met ouder worden, medisch gedoe, conditie op peil houden, de chaos omarmen, lezen en het nieuws volgen, blijf ik dat maar doen. Want dit is mijn leven en er zit niks anders op: kijk, jonger word je niet, gedoe doet toch wat het wil doen, bewegen is leuk en lezen ook.

Alleen dat nieuws, hè? Omarm de chaos, zeggen ze maar de chaos van de wereld is te groot om te omarmen. Dus daar moet ik nog wat mee.

 

Ik denk dat ik het maar eens ga aanzien met mijn armen over elkaar.

De enige actie die ik nog wil ondernemen op wereldgebied is een vredesdemonstratie. Als die tenminste niet gekaapt wordt door radicale pro-klimaat- en pro-Palestina-activisten.

 

Want wat is dat toch? Wat heeft het klimaat in godsnaam te maken met de ellende in het Midden-Oosten?

Je kan toch ook bescheiden solidair met elkaar zijn?

Met de Rode lijn demonstratie van 18 mei had ik overigens graag meegelopen, maar het paste niet in mijn herstel van een fysieke dip. De demo had een duidelijk doel (slap kabinet aan het werk zetten) en er waren weinig pro-Palestina-schreeuwers, prima.

Over die pro-Palestinaclub: ik vind alle ondemocratische politieke leiders in het Midden-Oosten een stelletje criminele klootzakken. Ze voelen zich stiekem helemaal senang met elkaar als vijand en hebben nul consideratie met de eigen burgers.

Maar als je nu, in de rest van de wereld, als reactie daarop zonder meer pro-Palestina bent, dan hou je toch die rot oorlog in stand? En als je zonder meer pro-Israël bent toch ook?

Het gaat alle machthebbers daar pijn doen, maar er moeten twee staten komen. Punt. Een ‘historisch rechtvaardige’ vrede voor wie dan ook is een illusie en een degelijk twee staten vredesbestand is dat niet. Punt. Een punt op de horizon, dat snap ik ook wel, maar toch. Tot die tijd de oorlogscriminelen en terroristen als zodanig benoemen. En aanpakken. En niet piepen over ‘aan de goede kant van de geschiedenis willen staan’. Het is al de vraag of die goed definieerbaar is, maar mijn grootste bezwaar is dat het niet hoort te gaan over morele posities van individuen. Er bestaan collectieve mensenrechten en collectief oorlogsrecht, voor iedereen. Dáár moet het over gaan.

 

 

Afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay

Nieuws

Nieuws

Maaike de Rijk

Nieuws

 

“Ik kan het niet geloven”, zei ik, me ervan bewust hoe dienstbaar clichés soms kunnen zijn.

Opeens begreep ik waarom mijn arts op de dagbehandeling een bed in een kamertje apart had laten reserveren en waarom ze zorgvuldig de deur sloot toen ze, als gewoonlijk, even langskwam.

Lang verhaal kort: ze moest me vertellen dat er toch nog een mutatie in het beenmerg was gevonden, maar dan eentje die ze niet had verwacht. En wel de laatste die ze had willen vinden: een met een statistisch zeer reële kans op het ontwikkelen van acute leukemie. Net als wij vond ze het ellendig.

Ik ging even in snel tempo door alle fases bij een ingrijpende gebeurtenis: ongeloof, verslagenheid, boosheid, verdriet, berusting en herwonnen moed. Nou ja,  een eerste keer dan, dat proces herhaalt zich nog steeds, maar dan minder heftig.

Patiënten zijn individuen en geen statistieken, zeggen veel artsen, en ik voel dat zelf ook zo. Dus ik nam me meteen voor om gewoon door te gaan waar ik was gebleven. Er is per slot ook een kant in de statistieken met mensen die boffen. En als ik aan de verkeerde kant blijk te komen dan is dat zo, maar nu ben ik er nog.  We weten zoveel niet over de toekomst, dus dat voelt alvast niet zo anders dan anders.

Wel heb ik mijn falende lege beenmerg ernstig toegesproken en vooral aangemoedigd nu weer gewoon aan het werk te gaan, want ik ben nogal moe. Met een beetje voorzichtige aansturing van het ziekenhuis komen we samen weer een klein eindje verder, lijkt het.

Doorgaan waar ik gebleven was bevalt me goed. Het geeft afleiding, vertrouwdheid en rust. Dus daarom volgen hierna gewoon weer meer blogafleveringen, die niet per se over mijn ziektes zullen gaan.

De wereld draait per slot gewoon door. Daarover en vooral daarvoor valt ook wel wat te zeggen.

 

 

 

 

Afbeelding van OpenClipart-Vectors via Pixabay

Marionet

Maaike de Rijk

Marionet

‘Waarom vraag je het niet gewoon’, hoor ik wel eens. Tja, goeie vraag. Waarop ik geen antwoord heb.

‘Je moet je niks aantrekken van wat een ander vindt’, ook zo eentje waarmee ik niet uit de voeten kan.

Want trek ik met het eerste niet een kast vol pingpongballetjes open en is het tweede niet een beetje asociaal? Anderen doen er toch toe? Je leeft toch in je omgeving?

Nu ik de seniorenstatus onderzoek, althans die van mij, zie ik dat er een lijn loopt van vroeger naar nu. Nou, lijn, was het maar zo strak. Ik ervaar het meer als een stippenwolk, waaruit af en toe iets oplicht. Ik noem het maar mijn buitenwereld.

Dat die buitenwereld meerdere zones heeft -van dichtbij naar veraf- maakt het niet makkelijker. Want de nabij-mensen hebben óók weer te maken met hún buitenzones. Daar komt bij dat wat vroeger vertrouwde zuilen waren (ik heb er als kind nog wel wat van meegekregen) nu bubbels heten en die worden vaker als een verwijt tegen je gebruikt dan dat ze je een veilig houvast bieden.

Ik vraag me wel eens af hoeveel mensen de van oorsprong puberale onzekerheid naar hun volwassen leven hebben meegenomen. Ik wel, of in ieder geval de restjes. Het vervelende is dat dat kan uitmonden in ongegronde vooroordelen over de samenleving. Ik pas me menigmaal aan, aan wat ik dénk dat anderen van mij verwachten. Of het schuurt daardoor.

Ik kom hierop omdat ik in de afgelopen drie blogs er hier en daar tegenaan liep dat mijn handelen kennelijk mede werd bepaald of verstoord door mijn ideeën over de ideeën van de samenleving over mij. Volgt U het nog?

Ik heb het over de invloed van de heersende cultuur, voor zover dat één geheel is. Dat is het natuurlijk niet, dus laten we het afmaken op: de grootste helft van alle meninkjes.

Het lastige is dat de ‘heersende cultuur’ fluctueert, zelf geen stem heeft, laat staan dat er een overzichtelijk up to date A-4tje van bestaat. De stemmen die er uitspraken over doen verschillen nogal, zijn het oneens of praten elkaar na. Zelf raap ik mijn opvattingen van de heersende cultuur maar bijeen uit een stapeltje eigen ervaringen, een stapeltje kranten met columns en wat ingezonden brieven. Plus die stippenwolk dus. En dan maar overeind blijven met al die prikkels.

Ik vind dat laatste, nu ik ouder ben, makkelijker dan vroeger. Niet dat ik de onverschilligheid omarm, maar af en toe de nou-dan-niet-houding aannemen voelt wel zo comfortabel. De hoeveelheid energie van een senior wordt helaas beperkter, maar dat heeft wel één voordeel: waar ik eerst elk pingpongballetje wilde terugslaan (die kast ging kennelijk tóch vaak ongevraagd open), kies ik nu mijn slagen. Had ik jaren eerder al kunnen doen, maar zo werkt het leven niet.

Terwijl ik lichamelijk steeds afhankelijker wordt van hulp en zorg, voel ik me psychologisch gezien juist onafhankelijker en minder een marionet dan vroeger, voor zover ik dat ooit was.

Misschien komt wijsheid inderdaad met de jaren.

 

 

 

 

 

Afbeelding van 愚木混株 Cdd20 via Pixabay

 

 

Rust

Rust

Maaike de Rijk

Rust

Sommige senioren, onder wie ik, denken even in een flits aan het begin van het einde, als ze een keertje in de war zijn. Wat ontzettend fijn en geruststellend voor mij is, is dat ik altijd al in de war was. Afspraken vergeten, de weg niet kunnen vinden: allemaal bekende kost.

Vroeger zocht ik daarvoor een reden (te druk), áls ik er al over nadacht. Nu schrik ik er even van. Waarom eigenlijk?

Die reden -te druk- heb ik namelijk nog steeds, want ik heb het nog steeds druk, alleen met andere dingen. Bijvoorbeeld met me druk maken over het vergeten van een afspraak. Daar komt bij dat dingen ondernemen met een stijf lijf nu een dag vullen. Druk dus.

Er verandert sowieso best veel in je lijf als je ouder wordt, ik noem deze fase niet voor niets mijn tweede puberteit: daar moet je ook mentaal aan wennen. Voor sommigen komt daar een drukke agenda vanwege medische zorg bij. Als ik mijn agenda kwijt raak is dat erger dan dat mijn telefoon spoorloos is, dát zou pas schrikken zijn.

Hoe dan ook, ik kan beter geen conclusies aan mijn warrigheid verbinden.

En tóch …

Want het bestaat natuurlijk wel, dementeren. En ik heb er de leeftijd voor.

Ik denk dat ik niet de enige ben die het een rot idee vindt dat je dan de controle kwijt bent. Waarbij ik me dan eerlijk gezegd afvraag hoe groot mijn controle nu is. In het klein lukt het wel zo’n beetje, en daar ben ik bewust blij mee. Als ik die controle door dementie zou verliezen, is dat pech. Hopelijk is er dan een liefdevol vangnetje voor me. Wel vind ik het bij voorbaat naar voor mijn naasten: die moeten dan, misschien langzaam, misschien heel snel, afscheid nemen van de versie van de ouder/partner/vriend/buur zoals ze die dachten te kennen. Dat is verdrietig. En ze maken zich bezorgd over hoe (on)gelukkig hun naaste nou is.

Nou ben ik dan weer zo eigenwijs om te denken dat ik als dementerende zelf misschien helemaal niet speciaal (on)gelukkiger ben dan ik mijn hele leven afwisselend al was. Het leven is sowieso niet perfect en dementie wordt gezien als de ultieme vorm van die imperfectie. En is dat misschien ook wel, maar hoe erg is dat voor de dementerende zelf? Als iemand heel angstig wordt, is het natuurlijk een ander verhaal, maar lijdt de dementerende zelf bijvoorbeeld onder decorumverlies en incontinentie?

Zo babbel ik mezelf door deze onzekere fase van het leven heen en dat geeft me toch rust. Het komt in de buurt van aanvaarden van wat je niet kunt veranderen, of in ieder geval aanvaarden dát je het niet kunt veranderen.

En ja, nou dringt zich toch het gebrek aan controle over de toestand in de wereld en Nederland op. Laat ik het zo zeggen: ik heb nog lang te oefenen in het aanvaarden van mijn machteloosheid daarover. Ben vast niet de enige en dat geeft me dan weer een beetje rust.

Samen staan we er niet alleen voor.

 

 

 

Afbeelding van Clker-Free-Vector-Images via Pixabay

 

 

Alles oké?

Maaike de Rijk

Alles oké?

De twee betekenissen van ‘ouder’ hebben vast wel iets met elkaar te maken. Het lijkt me in ieder geval voor de hand liggen dat, als je besluit om je voort te planten, je beduidend ouder bent dan je aanstaande kind. Want -net als ouder worden- is het ouderschap niet voor watjes.

Ik weet niet of dát de reden is dat ik nu af en toe moet terugdenken aan de tijd van mijn zwangerschappen en kinderen. En aan de manier waarop ik daar mee omging. Wat weer bepaald werd door hoe de mensen in de samenleving met mij in die positie omgingen. Of zoals ik de ongeschreven regels bewust of onbewust interpreteerde.

Ik denk dat ik wat nu gaat volgen wel voldoende heb gerelativeerd, dus laat ik beginnen met mijn taakopvatting toen.

Als je buiten (soms ook binnen) je eigen sociale kring gewaardeerd wilde blijven, moest je niet te veel over je gezin praten. Het mooiste was dat het op een gegeven moment ‘uit zou komen’: dat je ook nog kinderen bleek te hebben. Dan werd er met een wat minzame goedkeuring geknikt. Niet omdat je zo’n goede opvoeder van de volgende generatie zou zijn, want dat konden ze niet weten, maar omdat je het kennelijk soepel regelde en vooral dat je daar niet over zeurde. ‘Peanuts’, moest je uitstralen, deed je er gewoon bij, kwestie van goed management.

Terwijl het best een pittige tijd was, vond ik. En ik denk echt dat ik niet de enige was die dat zo ervoer.

Nou, met ouder worden ervaar ik het nu net zo. Niet laten blijken dat je strammer en minder flexibel wordt, je oogst bewondering als je normaal presteert, liefst boven normaal. ‘Die en die tenniste nog tot haar negentigste, hoor’ en ‘die en die begon nog een studie en schreef zelfs een boek op haar vijf en tachtigste, hoor’. Terwijl de laatste levensfase voor mij en meer mensen best pittig kan zijn, zowel fysiek als mentaal.

Veel mensen houden nou eenmaal van ‘positief denken’ en niet van moeilijkheden of rouw, vooral niet bij anderen. Oké, het is natuurlijk leuk voor elkaar om de dingen positief te zien. Ik ben óók van het halfvolle glas, hoor. Maar hé, halfvol is niet vol en dat hoeft ook helemaal niet. Het geeft alleen niet het volledige beeld van de werkelijkheid. Als je het zelf niet over beide helften wil hebben, is dat een persoonlijke keuze. Maar bij anderen? Hoe realistisch en -niet onbelangrijk- hoe sympathiek ben je dan bezig?

Alles oké? Nou nee, niet alles.

Het is dat ik er een hekel aan heb als mensen iets een taboe gaan noemen, dus dat doe ik niet. Maar ik zou hier willen zeggen: laten we vooral óók praten over de mindere kanten van het leven, of je nou jong, middelbaar of oud bent. En dus ook over veroudering en dood.

De fijne kanten van het leven vallen dan juist méér op dan wanneer je alleen maar geforceerde succesverhalen wil vertellen en horen.

 

 

Afbeelding van Elisabeth Guggenberger via Pixabay

 

Ouder, misschien wijzer

Ouder, misschien wijzer

Maaike de Rijk

Ouder, misschien wijzer

We doen het ons hele leven allemaal. En het is geen onverdeeld genoegen, zoals het leven dat sowieso niet is. Ik praat nu over ouder worden.

Beklagen daarover wil ik mijzelf niet, ik heb daarentegen een beetje te doen met onze jongere generaties. De zogenaamde Boomers zijn namelijk een vrij grote groep en beginnen nu en masse niet meer de jongsten te zijn, om het maar eufemistisch uit te drukken. Ook zoiets -het is niet typerend voor deze tijd en altijd zo geweest- maar waarom zo’n eufemisme als het over inleveren en vergankelijkheid gaat? Om het leed te verzachten?

Ik heb me voorgenomen om het komend jaar de verschillende kanten van het ouder worden -of in ieder geval dat van mij- hier te observeren. Daar kun je lezers mee kwijt raken. Geen ramp, bovendien zijn sommige media en hun veelal jongere auteurs mij ook aan het kwijt raken. Wat eveneens geen ramp is. Ik zie het als een leerzame les in bescheidenheid. Voor beiden, wel te verstaan: we hoeven immers niet op elkaar te zitten wachten en trekken ieder ons eigen pad, passend bij ons beider leeftijd en individuele karakter.

Voor de eventueel weglopende oudere lezers: ik snap dat. Per slot is het feit dat je een leeftijdscohort deelt geen verplichting om daar mee bezig te zijn als je daar geen zin in hebt. Als het goed is, zal de serie juist dáár over gaan: verwachtingen, vooroordelen en groepsdenken. Die zijn lastig te vermijden, leert de geschiedenis. Maar hoeveel schiet je er nou werkelijk mee op, als individu en samenleving?

Ik zie het dan ook als een uitdaging om de aandacht voor mijn en andermans persoonlijke beleving te laten uitmonden in een bijdrage aan die samenleving, nu en in de toekomst.

 

Een vruchtbaar 2025 toegewenst!

 

 

 

 

 

Afbeelding van Christophe via Pixabay